Przedstawiamy kilka aspektów dotyczących wyboru kształcenia zawodowego. Postaramy się odpowiedzieć na jedno z najtrudniejszych pytań jakie zadają sobie uczniowie trzecich klas gimnazjum: “Dlaczego warto się kształcić w kierunkach zawodowych???”
Poniżej znajdują się wypowiedzi kilku osób. Warto się z nimi zapoznać.
Maria B, kierownik Działu Oświaty i Kwalifikacji Zawodowych w Izbie Rzemieślniczej w Katowicach:
– Nauka poprzez pracę jest najlepszą formą kształcenia zawodowego. Można się nauczyć zawodu poprzez obserwację, ale również wyćwiczenie pewnych czynności powtarzanych wielokrotnie. W zakładzie rzemieślniczym oznacza to również indywidualny tok kształcenia i bezpośredni nadzór. To ważne, ponieważ młodzi ludzie mają różne temperamenty i cenią indywidualne podejście. Ponadto, praktykując u pracodawcy, uczeń nie tylko poznaje zawód, ale może również obserwować mistrza. Widzi, co przedsiębiorca musi załatwić, żeby zakład funkcjonował na rynku: zaopatrzenie, sprawy finansowe i formalne, obsługę klienta itp. Po trzech latach nauki przystępuje do egzaminu czeladniczego, uzyskuje tytuł czeladnika i śmiało można stwierdzić, że jest fachowcem w wyuczonym zawodzie. Ale również nabywa umiejętności potrzebne do prowadzenia własnej firmy. Kształcąc się, jest już na rynku pracy, zdobywa doświadczenie i – co 15-latkowi może wydać się śmieszne – staż do emerytury. Ten system się sprawdził. Od lat powojennych katowicka Izba Rzemieślnicza wykształciła ponad 300 tys. osób. Pracują w Polsce i za granicą, prowadzą własne firmy, odnoszą sukcesy. Wiele z nich nadal się dokształca, ponieważ ukończenie szkoły zawodowej nie zamyka możliwości dalszej nauki. Przeciwnie, otwiera drogę do podnoszenia kwalifikacji w technikach uzupełniających, liceach wieczorowych i zaocznych, a później nawet na studiach, i daje umiejętność konfrontowania teorii z praktyką.
Andrzej K, kierownik Ośrodka Doradztwa Zawodowego w Zabrzu:
– Nie ma gotowej recepty na to, kto powinien uczęszczać do szkoły ogólnokształcącej, a kto do zawodowej. Jeżeli ktoś ma chęć i możliwość długoletniej nauki, dobrze jeśli zdecyduje się wybrać liceum ogólnokształcące, a później studia. Jeżeli człowiek nie chce się długo uczyć, albo nie pozwala mu na to sytuacja osobista, powinien wybrać kształcenie zawodowe – w zależności od umiejętności – na poziomie technikum albo szkoły zasadniczej. Błędem jest jednak, jeśli ktoś wybiera LO lub liceum profilowane tylko dlatego, że nie potrafi określić swoich zainteresowań. Jeśli młody człowiek nie wie, jakie ma możliwości i predyspozycje, powinien skorzystać z pomocy doradcy zawodowego w szkole, poradni psychologiczno-pedagogicznej lub centrum kształcenia ustawicznego. Takie usługi są bezpłatne i przydatne. Doradca nie wskaże konkretnego zawodu, w którym dana osoba się spełni, ale może wykluczyć wiele kierunków, w których szkolenie i zatrudnienie nie będzie dawać satysfakcji. Zwróci też uwagę na umiejętności, które można rozwijać niezależnie od wykonywanej profesji.
Przemysław K., uczeń ZSZ:
– Na rynku pracy liczy się przede wszystkim praktyka. Jej zdobycie umożliwia nauka w zasadniczej szkole zawodowej. Wybrałem zawód montera instalacji i urządzeń sanitarnych i w trakcie nauki wiele się o nim dowiedziałem. Umożliwia podjęcie interesującej pracy w różnych dziedzinach budownictwa, a przecież zawsze będzie się budować i burzyć. Zapotrzebowanie na fachowców rośnie. Moim zdaniem nie ma jednak sensu kończyć edukacji na szkole zawodowej. Trzeba się kształcić dalej, jeśli tylko pozwala na to czas i sytuacja rodzinna. Sam chciałbym zdać egzamin czeladniczy, pójść do technikum, zdobyć dyplom technika budownictwa i ewentualnie podejść do matury. Później planuję otworzyć własną działalność gospodarczą, związaną z branżą budowlaną. Mając średnie wykształcenie, nie chciałbym być zwykłym pracownikiem, bo cenię kontakt z ludźmi.
Monika C., słuchaczka LO dla dorosłych:
– Ukończyłam gimnazjum, potem przez rok chodziłam do technikum, ale sprawy osobiste nie pozwoliły mi kontynuować nauki w szkole dziennej. Dlatego zdecydowałam się na liceum ogólnokształcące w Centrum Kształcenia Ustawicznego. Zajęcia odbywają się trzy razy w tygodniu, w godzinach popołudniowych. Podobnie jest w grupach technikum i zasadniczej szkoły zawodowej. To szansa na bezpłatną naukę dla osób, które pracują, chcą mieć zawód i wykształcenie, ale nie mogą się uczyć stacjonarnie np. z powodu pracy albo życia rodzinnego. Mnie trudno było się zdecydować na kierunek techniczny, więc wybrałam kształcenie ogólne. Chciałabym po maturze pójść na studia w zakresie pedagogiki wczesnoszkolnej. Ale prawdopodobnie na jednej specjaloności się nie skończy. Żeby w dzisiejszych czasach żyć na godnym poziomie, trzeba najpierw zainwestować w siebie, a potem przez całe życie uzupełniać kwalifikacje.
Iwona G., nauczycielka przedmiotów zawodowych w szkole dla dorosłych:
– Fakt, że w naszym regionie jest tak mało szkół zasadniczych zawodowych, jest prawdziwym dramatem. Przecież nie każdy ma predyspozycje do kształcenia ogólnego. Może mieć za to wysokie zdolności manualne, techniczne i praktyczne, które mógłby dobrze wykorzystać we właściwie dobranym zawodzie. Pojęcie zawodu się zdewaluowało. Pracownik był przyuczany do wykonywania konkretnych zadań i nie były od niego oczekiwane dyplomy i potwierdzenie uprawnień. Zmniejszyło się znaczenie egzaminów czeladniczych i mistrzowskich, bo rynek pracy ich nie wymagał. Młodzież i rodzice zaczęli unikać takiego kierunku kształcenia. Liczymy jednak na to, że sytuacja się zmieni. Pracodawcy będą chcieli zatrudniać wykwalifikowanych pracowników.
Sebastian D., uczeń ostatniej klasy ZSZ:
– Wybrałem szkołę nie związaną ze swoimi zainteresowaniami, ale w trakcie nauki zawodu zacząłem się coraz bardziej wdrażać. Obecnie wiążę z tym kierunkiem swoją przyszłość. Popyt na wykwalifikowanych pracowników w tym zawodzie jest duży, zarówno w Polsce jak i za granicą. Nie zamierzam jednak poprzestać na szkole zawodowej. Chciałbym się nadal kształcić w kierunku budowlanym w technikum uzupełniającym. Mam nadzieję, że zostanie ono uruchomione przy zabrzańskim CKPiU zgodnie z zamierzeniami kierownictwa. Szkołę zawodową warto skończyć, ponieważ nigdy nie wiadomo, co będziemy robić w życiu. Posiadając zawód można łatwiej zdobyć pracę, a mając już zapewnione źródło utrzymania, uczyć się dalej zaocznie lub wieczorowo. Cieszę się, że są szkoły dla dorosłych, które to umożliwiają.